Bir iletişim aracı neden ortaya çıkar? İnsanlar neden yüzyıllardır kendini ifade etmek için bu kadar çok çaba gösterdi? Tüm bunları cevaplamadan önce iletişimin tanımını yapmak doğru olacaktır. İletişimin sözlük anlamı kişilerin birbirini anlaması, duygu, düşünce, bilgi ve haberlerin aktarılmasıdır. Yani bireyler kendilerini ifade edebilmek, toplumda yer edinebilmek, dünyaya uyum sağlayabilmek için iletişime ihtiyaç duyarlar. İletişim temel bir ihtiyaçtır.
Peki ilk iletişim aracı neydi? Bu sorunun yanıtlanması bilimsel olarak pek mümkün değil. Fakat tarihe şöyle bir baktığımızda atalarımız dünyaya uyum sağlayabilmek için farklı düşünce araçları kullanmışlardır. Mesela etraflarındaki geyik sayısını belirten çentikler ya da arazilerinin sınırları belirleyen taşlar ve kütükler bu düşünce araçlarına örnek gösterilebilir. İlk zamanlar tek ihtiyaç ekstrasomatik bellek diye adlandırılan beden dışındaki bir bellekti. Bu tür düşünce araçları, jest ve mimikler yaşamın karmaşık hale gelmesiyle yetmemeye başladı ve yeni iletişim yöntemlerine ihtiyaç duyuldu. Enformasyon kaydı önemli olmaya başladı, böylece kullanılan çentik yöntemi gelişerek bugün kullandığımız mikroçiplere evrildi.
İnsanlık gerçek yazının icat edilmesinden 25.000 yıl önce hatta daha da önce simgesel kayıtlar tutmaya başladı. Simgelerin kullanımı insanlık tarihi kadar eskidir.Geçmişen günümüze simgeler insanların bilgisini deneyimlerini ve inançlarını yansıtmıştır.Kültürlerin anlaşılması için simgeler önemli anahtarlardır. Simgeler kalıcı değildir, kültürden kültüre değişiklik gösterir. Bu nedenle simgelerden ortak bir dil oluşturulmamıştır.
Yazı ilk ne zaman kullanılmaya başlandı?
Ticaretin gelişmesiyle kültürler karşılaşmaya başladı ve ortak bir dil oluşturulma ihtiyacı hissedildi. Yazı tam bu noktada önemli bir iletişim yöntemi haline geldi. Tarihtte ilk olarak yazıyı Sümerliler kullanmaya başlamıştır. Yazının kullanımı aynı zamanda insanlık tarihininin de başlangıcı kabul edilir. Sümer uygarlığının bulduğu yazı sistemine, yazılar çiviye benzediği için çivi yazısı olarak adlandırılmıştır. Sümerliler çivi yazısını icat ederek kültürlerini kendinden sonraki nesillere de aktarabilme şansı yakalamışlardır. Böylece Mezopotamya’nın önemli uygarlıklarından biri haline gelmiştir.
Alfabenin Kullanımı Nasıl Başladı?
Alfabetik yazının temel ilkesi ağzımızdan çıkan tek sesin, tek bir harfle temsil edilmesidir. Alfabenin Mezopoamya ve Mısır’ın antik uygarlıkları arasında bir köprü vazifesi gören Semitik dil konuşan bir halk tarafından M.Ö 1700 ve M.Ö 1500 yılları arasında icat edildiğini düşünülmektedir. Hiçbir yazı sistemi konuşma diline ait eski sesleri bu kadar ekili ve uyumlu bir yolla temsil etme gücüne sahip değildir.
Kağıdın Kullanılmaya Başlamanması
İletişim aşamalarının gelişiminde bir diğer basamak kağıdın Çinliler tarafından icat edilip kullanılmaya başlanmasıdır. Keten ve pamuk paçavralarının ıslatılmasıyla elde edilen bu kağıtlar modern kağıdın atası sayılmaktadır.
Matbaanın Kullanılmaya Başlaması
İletişim alanındaki buluşlardan en önemlisi Gutenberg’in 1450 yıllarda bulduğu matbaadır. Matbaanın kullanılmaya başlanması kültürel olarak büyük bir devrimdir. Kitapların hızlıca basılması, yazılı bilgiye ulaşılmasını da kolaylaştırmış medeniyeti daha ileri seviyeye taşımıştır. Daha fazla bilgiye ulaşan insanlar eleştirel düşünmeyi de öğrenmişlerdir.
Sanayi devrimi iletişimi nasıl etkiledi?
1789 yılında yapılan Fransız İhtilali’nin etkileri bilimden sanayiye birçok noktada değişimler yaratmıştır. Elektriğin kullanımı ile birlikte iletişimde esaslı bir dönüşüm ortaya çıkmıştır. Telgraf ve telefon kullanımı bu dönüşümlerden biridir. McLuhan’ın kullandığı küresel köy kavramı bu değişim ve dönüşümle başlamıştır. Telgrafla beraber mesajlar insanlara daha kolay ulaşmaya başladı.Böylece hem ticaret hem de kültürler arası etkileşim hızlandı.
Televizyon ve Radyonun İcadı
20. yüzyılın başlarında işitsel duyuya hitap ederek bilgi ve düşüncelerin insanlar arasında daha hızlı yayılmasına olanak sağlayan radyo icat edilmiştir. Daha kısa zamanda mesajlar en uzak noktaya bile saniyesine ulaşarak iletişimi daha etkili hale getirmiştir. Kitle toplumuna geçiş 1920 yılında radyo yayını ile başlamıştır.
Televizyon 1923 yılında, John Logie Baird tarafından İngiltere'nin Hastings kasabasında icat edilmiştir. Hem işitsel hem de görsel olarak iki duyuya da hitap ederek en ilgi çeken iletişim araçlarından biridir. Türkiye’de ise ilk olarak 1953 yılında İTÜ tarafından bölgesel olarak ve haftada birkaç saat deneme yayınları ile başlatıldı.
Dijital İletişim Çağı; İnternet
İnternet Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkmış olsa da dünyaya yayılımı tek bir kaynaktan olmamıştır. Küresel çapta ağ geliştirmeye yönelik birçok farklı çalışma olmuştur. 1970’lerden başlayarak birçok ülke kendi yerel kültürleri tarafından şekillendirilmiş büyük veri ağları kurmuşlardır. Sonuç olarak iletişim insanlık kadar eskidir. İhtiyaçlar doğrultusunda sürekli gelişir ve değişir. Toplumsallaşmanın en önemli etkenlerinden biridir. Her ne kadar dijital iletişimden bahsediyor olsak bile kaçınılmaz basılı ürünlerle sağladığınız reklam iletişimi de başka bir boyuttadır. Katalog baskı fiyatları broşür baskı fiyatları ve dergi baskı fiyatlarımızı inceleyiniz.
